Zakupy do kolekcji w 2020 roku
W 2020 roku do kolekcji Mazowieckiego Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia – dzięki dofinansowaniu (już ósmy rok z rzędu) z Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pn. Narodowe Kolekcje Sztuki Współczesnej – zakupiono 22 dzieła sztuki z dyscyplin: malarstwo (3) rysunek (2), fotografia (18) i obiekt (1) na łączną sumę 247 604 zł, z czego dofinansowanie z Ministerstwa wyniosło 135 000 zł, natomiast wkład własny, zapewniony przez Samorząd Województwa Mazowieckiego – 112 604 zł.
Tegoroczne zakupy dzieł, z których wiele to prace szczególnie ważne dla sztuki i kultury polskiej, doskonale realizują strategię rozbudowy zbiorów instytucji, opracowaną przez Romualda K. Bochyńskiego. Reprezentują różne dyscypliny, praktyki i postawy artystyczne oraz budują nowe relacje i konteksty z pracami znajdującymi się już w zbiorach. Zakup tych prac wprowadza także nowe wątki i jakości do kolekcji, zwiększając tym samym jej atrakcyjność. Głównym celem obecnych zakupów jest ukazanie ciągłości i żywotności postawy artystycznej, wyrosłej z ducha awangardy, która, co oczywiste, przejawia się w innych językach w twórczości już trzech pokoleń.
Zakup prac realizuje ważne cele strategiczne:
1. rozbudowę reprezentacji neoawangardy, poszerzanie spektrum jej problematyki;
2. poszerzenie zespołu fotografii i nowych mediów;
3. wzmocnienie reprezentacji polskiej sztuki lat 90., a także pokazanie twórczości artystów debiutujących po 2000 roku.
Pierwszy i drugi z tych celów są jednocześnie realizowane poprzez zakupy zwartego czasowo zespołu fotografii – reprezentujących bardzo wysoki poziom artystyczny – często emblematycznych dla polskiego (trans)medializmu lat 70., ukazujących szerokie spektrum postaw krytyczno-analitycznych czy też analityczno-konceptualnych wobec mediów fotografii i raczkującego wtedy video. W tym zestawie mieszczą się ikoniczne dla polskiej sztuki tego okresu prace Józefa Robakowskiego czy Andrzeja Lachowicza. Zostały też zarysowane inne postawy, uzewnętrzniane innym językiem – postawy krytyczne (rysunek i obiekt Elżbiety i Emila Cieślarów, lightbox Wincentego Dunikowskiego-Duniko), a także wątki feministyczne (Teresa Tyszkiewicz). Wspomniane prace są zarówno reprezentatywne dla twórczości ich autorów dekady lat 70., ale także dla obrazu polskiej sztuki progresywnej tego okresu.
W grupie fotografii znajdują się też prace, które w pewien sposób wyrastają z ducha anarchii i rewolty awangardy i krytycznego nurtu neoawangardy. Z pewnością w nurcie kontrkultury mieści się praca Adama Rzepeckiego, członka grupy Łódź Kaliska. Z kolei zakup dwóch prac Zbigniewa Libery z cyklu Co robi łączniczka? (istotnego w twórczości autora, jednego z najbardziej znanych i ważnych artystów polskich aktywnych po 1980 roku) jest realizacją rekonstrukcji tzw. nurtu sztuki krytycznej w kolekcji Elektrowni, a także poszerzeniem reprezentacji fotografii. Pozyskane prace dobrze korespondują z istniejącymi już w kolekcji pracami innych przedstawicieli tego nurtu, np. Anny Baumgart czy Katarzyny Górnej, uczytelniając jednocześnie zróżnicowanie postaw i strategii artystycznych we wspomnianym nurcie.
Ostatnią fotografią w tej grupie jest praca Oskara Dawickiego, znakomicie ilustrująca postawę autora wobec świata i sztuki: anarchizującą, wyrażającą się często w stosowaniu przewrotnych gestów, ironii, ale też nie pozbawioną humoru.
Oprócz fotografii zakupiono też prace reprezentujące tradycyjne dyscypliny – malarstwo i rysunek. Z trzech pozyskanych obrazów Jadwigi Sawickiej dwa pierwsze pochodzą z II połowy lat 90. W tamtym okresie artystka malowała przedstawienia ubrań, które opatrywała komentarzami. Potem zaczęła w swoim malarstwie rozdzielać te dwa przedstawienia – powstawały cykle obrazów „ubraniowe” i „tekstowe”, oba emblematyczne dla tej fazy twórczości Sawickiej. Dzięki zakupom oba te cykle są reprezentowane w kolekcji.
Ostatnią pozycją na liście zakupowej jest wielkoformatowy rysunek przedstawiciela najmłodszego pokolenia autorów Mariusza Tarkawiana. Autor jest zapewne najlepiej znanym rysownikiem swojego pokolenia w Polsce, którego prace znajdują się już w prestiżowych muzeach. Zakupiony rysunek jest reprezentatywny dla obecnej fazy twórczości autora.